زندگی حرفه ای کلارک لئونارد هال را می توان به سه بخش جداگانه تقسیم کرد. یکی از علاقه های مهم و اولیه او سنجش استعدادها بود. دومین علاقه مهم هال هیپنوتیسم بود و سومین علاقه اش که منجر به شهرت فراوانش شد، مطالعه فرایند یادگیری بود. هال مانند اکثر نظریه پردازان یادگیری کارکردگرا، به مقدار زیاد متاثر از نوشته های داروین بود. هال به ایجاد نظریه ای که تبیین کند چگونه نیازهای جسمی، محیط، و رفتار برای افزایش احتمال بقای ارگانیسم باهم به کنش متقابل می پردازند علاقه مند بود. رویکرد هال به نظریه سازی فرضی-قیاسی یا منطقی-قیاسی نامیده شده است.
نظریه هال، مانند هندسه اقلیدسی، دارای یک ساختار منطقی از اصول موضوع و قضایاست. اصول موضوع بیانات کلی درباره رفتار هستند که نمی توان مستقیما آنا را وارسی نمود، اما قضایایی که به طور منطقی از اصول موضوع ناشی می شوند قابل آزمون کردن هستند. ما شانزده اصل موضوع مهم هال را آنگونه که در سال ۱۹۴۳ ارائه شدند مورد بحث قرار می دهیم.
اصل موضوع ۱: حس کردن محیط بیرونی و رد محرک.
تحریک بیرونی، یک تکانه عصبی آوران (حسی) را راه اندازی می کند که پس از قطع تحریک محیطی تا لحظاتی ادامه می یابد. هال وجود یک رد محرک را فرض کرد که به مدت چند ثانیه پس از قطع رویداد محرک ادامه می یابد. این تکانه عصبی با یک پاسخ تداعی می شود.
هال فرمول سنتی S-R را به S-s-R تبدیل کرد.s رد محرک است. برای هال تداعی مورد نظر، بین s و R صورت می گیرد. رد محرک سرانجام منجر به یک واکنش عصبی وابران (حرکتی) r می شود که به پاسخ آشکار می انجامد. بنابراین، ما با فرمول S-s-r-R سر و کار پیدا می کنیم، که در آن S تحریک بیرونی، s رد محرک، r شلیک نورون های حرکتی، و R پاسخ آشکار است.
اصل موضوع ۲: کنش متقابل تکانه های حسی.
تعامل بین تکانه های عصبی، پیچیدگی تحریک و لذا دشواری پیش بینی رفتار را نشان می دهد. رفتار به ندرت حاصل تنها یک محرک است، بلکه تابع محرک های زیادی است.
اصل موضوع ۳: رفتار نا آموخته.
هال باور داشت که ارگانیسم با سلسله مراتبی از پاسخ ها و رفتار نا آموخته متولد می شود که هنگام ایجاد یک نیاز فعال می گردند. برای مثال اگر یک شی وارد چشم شود، پلک های چشم به سرعت به هم می خورند و آب چشم به مقدار زیادی ترشح می نماید.
اصل موضوع ۴: مجاورت و کاهش سائق به عنوان شرایط لازم برای یادگیری.
اگر محرکی به پاسخی منتهی شود، و اگر پاسخ ارضای یک نیاز زیست شناختی را نتیجه بدهد، آن گاه تداعی بین محرک و پاسخ نیرومند می گردد. اصل موضوع ۴ همچنین تقویت کننده ثانوی را به عنوان محرکی که به طور نزدیک و پایدار با کاهش نیاز همراه بوده است تعریف می کند.
نیرو مندی عادت(SHR) یکی از مهم ترین مفاهیم نظریه هال است، و همان طور که در بالا گفته شد، به نیرومندی تداعی بین محرک و پاسخ اشاره می کند.
اصل موضوع ۵: تعمیم محرک.
هال می گوید توانایی یک محرک در فراخوانی یک پاسخ شرطی به وسیله شباهت آن با محرک به کار رفته در جریان شرطی شدن تعیین می گردد. بنابر این، نیرو مندی عادت(SHR) از یک محرک به محرک دیگر تعمیم می یابد و این میزان تعمیم به شباهت بین دو محرک وابسته است.
اصل موضوع ۶: محرک های وابسته به سائق.
کمبودهای زیست شناختی در ارگانیسم تولید حالت سائق D می کنند، و هر سائق دارای محرک های خاص وابسته به آن است.
اصل موضوع ۷: توان واکنش به عنوان تابعی از سائق و نیرومندی عادت.
احتمال انجام یک پاسخ آموخته شده در هر زمان معین را توان واکنش (SER) می نامند. توان واکنش تابعی است از نیرومندی عادت (SHR) و سائق(D) .
توان واکنش = SER = SHR*D
اصل موضوع۸: پاسخ دادن منجر به خستگی ای می شود که بر خلاف پاسخ شرطی عمل می کند.
بازداری واکنشی(IR) بر اثر خستگی حاصل از فعالیت ماهیچه ای به وجود می آید و به مقدار کار مورد نیاز در انجام تکلیف وابسته است. معلوم گشته است که وقتی تمرین های یادگیری از هم فاصله داشته باشند (تمرین فاصله دار) از زمانی که تمرین ها نزدیک به هم انجام می گیرند (تمرین بی وقفه) عملکرد بهتر است.
اصل موضوع ۹: پاسخ یادگرفته شده ی پاسخ ندادن.
خستگی که به صورت یک حالت سائق در می آید به این منجر می شود که پاسخ ندادن تقویت کننده خواهد بود. پاسخ یادگرفته شده پاسخ ندادن بازداری شرطی(SIR) نام دارد. هم IR و هم SIR علیه فرخوانی پاسخ یادگرفته شده عمل می کنند و بنابراین از مقدار توان واکنش(SER) کسر می شوند و توان واکنش موثر(SR) باقی می ماند.
(SR )توان واکنش موثر = SHR * D – (IR + SIR)
اصل موضوع ۱۰: عواملی که پاسخ یادگرفته شده را بازداری می کنند از لحظه ای به لحظه دیگر تغییر می یابند.
یک توان بازدارنده وجود دارد که از لحظه ای به لحظه دیگر تغییر می کند و علیه فراخوانی یک پاسخ آموخته شده عمل می نماید. این توان بازدارنده اثر نوسان(SOR) نام دارد. اثر نوسان(SOR) را باید از توان واکنش موثر(SR) کسر کرد و توان واکنش موثر لحظه ای (SR) را نتیجه می دهد.
(SR) توان واکنش موثر لحظه ای = [SHR * D – (IR + SIR)] – SOR
اصل موضوع ۱۱: توان واکنش موثر لحظه ای باید از مقدار معینی فراتر برود تا یک پاسخ یادگرفته شده بتواند ظاهر گردد.
مقداری که (SR) باید از آن فراتر برود تا یک پاسخ شرطی بتواند ظاهر گردد آستانه واکنش (SLR) نام دارد. بنابراین یک پاسخ یادگرفته شده تنها زمانی انجام خواهد شد که (SR) از (SLR) بزرگتر باشد.
اصل موضوع ۱۲: احتمال انجام یک پاسخ یادگرفته شده تابع ترکیبی از توان واکنش موثر(SR)، اثر نوسان(SOR) و آستانه واکنش(SLR) است.
اصل موضوع ۱۳: هرچقدر مقدار توان واکنش موثر لحظه ای(SR) بزرگتر باشد، دوره نهفتگی بین S و R کوتاه تر است.
نهفتگی (StR) به فاصله زمانی بین لحظه ارائه محرک به ارگانیسم و زمان دادن پاسخ یادگرفته شده از سوی ارگانیسم گفته می شود.
اصل موضوع ۱۴: مقدار توان واکنش موثر تعیین کننده مقاومت در برابر خاموشی است.
مقدار توان واکنش موثر لحظه ای (SR) در پایان دوره آموزش تعیین می کند که چند پاسخ بدون تقویت لازم است تا خاموشی رخ دهد.
اصل موضوع ۱۵: دامنه یا مقدار یک پاسخ شرطی به طور مستقیم با توان واکنش موثر تغییر می کند.
اصل موضوع ۱۶: وقتی که احتمال وقوع دو یا چند پاسخ ناهمساز در یک موقعیت وجود داشته باشد، پاسخی که بیشترین توان واکنش موثر لحظه ای(SR) را دارد به وقوع خواهد پیوست.
- تفاوت های عمده بین نظریه های ۱۹۴۳ و ۱۹۵۲ هال
انگیزش تشویقی (K)
هال در نظریه ۱۹۴۳ خود مقدار تقویت را یک متغییر یادگیری می دانست: هر اندازه مقدار تقویت بیشتر باشد، به همان نسبت مقدار کاهش سایق هم بیشتر است، بنابراین افزایش در نیرومندی عادت (SHR) نیز بیشتر خواهد بود.
یافته های پژوهشی، هال را به این نتیجه گیری هدایت کرد که ارگانیسم برای مقادیر زیاد و کم مشوق ها یکسان یاد می گیرد، اما با تغییر مقدار مشوق (K) عملکرد آنها تغییر می کند. تغییر سریع عملکرد به دنبال تغییر در مقدار تقویت اثر کرسپی نامیده می شود.
پویایی شدت محرک
پویایی شدت محرک(V) یک متغییر رابط یا میانین است که با تغییر یافتن شدت محرک بیرونی (S) تغییر می یابد. پویایی شدت محرک نشان می دهد که هرچه شدت یک محرک بیشتر باشد، احتمال اینکه یک پاسخ یادگرفته شده انجام شود بیشتر است. فرمول هال برای توان واکنش موثر لحظه ای به صورت زیر تغییر می کند.
(SR) توان واکنش موثر لحظه ای = [SHR * D * V * K – (IR + SIR)] – SOR
تغییر از کاهش سائق به کاهش محرک سائق
ابتدا نظریه هال یم نظریه کاهش سائق یادگیری بود، اما بعدا آن را به یک نظریه یادگیری کاهش محرک سائق تغییر داد. یک دلیل برای این تغییر درک این مطلب بود که اگر به یک حیوان تشنه آب به عنوان تقویت کننده برای انجام عملی داده شود، مقدار قابل ملاحظه ای وقت لازم است تا سائق تشنگی با آب برطرف شود، زیرا آب باید از دهان، گلو و معده بگذرد تا اینکه سرانجام وارد خون شود.
تاثیر جذب آب باید آخر سر به مغز برسد تا اینکه سائق تشنگی کاهش یابد. هال نتیجه گرفت که فاصله بین زمان ارائه تقویت و کاهش سائق بسیار زیادتر از آن است که بتواند توجیه کند که یادگیری چگونه اتفاق می افتد. آنچه برای تبیین یادگیری لازم است چیزی است که بلافاصله پس از ارائه تقویت کننده رخ می دهد، آن چیزی که کاهش محرک سائق(SD) است. محرک های سائق برای تشنگی خشکی دهان و لب ها هستند.
دلیل دوم به وسیله شفیلد و روبی (۱۹۵۰) فراهم آمد. آنان دریافتند که موش های گرسنه با ساخارین که یک ماده فاقد ارزش غذایی است و نمی تواند سائق را کاهش دهد تقویت می شوند.
خرده پاسخ انتظاری هدف
وقتی یک محرک خنثی مرتبا با تقویت کننده نخستین همراه می شود، آن محرک خاصیت تقویتی پیدا می کند؛ یعنی به صورت تقویت کننده ثانوی در می آید. مفهوم تقویت ثانوی برای درک عملیات خرده پاسخ انتظاری هدف (rG) که خود یکی از مهم ترین مفاهیم اساسی نظریه هال است ضرورت دارد.
تمام محرک های موجود که دقیقا پیش از دریافت تقویت کننده نخستین(غذا) تجربه می شوند از طریق شرطی شدن کلاسیک به صورت تقویت کننده های ثانوی در می آیند. علاوه بر این، به پیروی از اصول شرطی شدن کلاسیک، یک پاسخ شرطی ایجاد خواهد شد که بسیار شبیه به پاسخ غیر شرطی است.
پاسخ غیر شرطی عبارت است از ترشح بزاق، جویدن و لیس زدن که در نتیجه ارائه غذا به حیوان گرسنه در او ایجاد می شود. همچنین پاسخ شرطی یعنی ترشح بزاق، جویدن یا لیس زدن به وسیله محرک های گوناگون جعبه هدف، هنگامی که حیوان به غذا نزدیک می شود، در او ایجاد خواهد شد. پاسخ شرطی داده شده به محرک هایی که پیش از بلعیدن غذا تجربه می شوند، همان چیزی است که خرده پاسخ انتظاری هدف (rG) نام گرفته است. این فرایند سبب می شود که محرک های پیش از محرک های جعبه هدف خاصیت تقویت کنندگی پیدا کنند و همچنین محرک های پیش از آنها نیز از خاصیت تقویت کنندگی برخوردار گردند و الی آخر.
این فرایند به تدریج به طور معکوس عمل می کند تا آنجا که حتی محرک های موجود در جعبه آغاز نیز خاصیت تقویت کنندگی می یابند. زمانی که این محرک های قبلا خنثی به صورت تقویت کننده های ثانوی در می آیند، دو نقش بسیار عمده ایفا می کنند: ۱) پاسخ های آشکاری که ارگانیسم را در تماس با آنها قرار می دهد تقویت می کنند و ۲) خرده پاسخ های انتظاری هدف (rG) را فرا می خوانند.
اکنون که حیوان جعبه آغاز را ترک می کند، پاسخ هایی که حیوان را در مجاورت نزدیک با محرک های تقویت کننده قرار می دهند، تکرار می شوند در حالی که پاسخ های دیگر خاموش می گردند. در این حالت، حیوان می آموزد که چرخش درست را در ماز انجام دهد. بنابراین چنین تصور می شود که یادگیری مازهم مستلزم شرطی شدن کلاسیک و هم شرطی شدن وسیله ای است. شرطی شدن کلاسیک تقویت کننده های ثانوی و (rG) تولید می کند؛ شرطی شدن وسیله ای پاسخ های حرکتی مناسب که حیوان را در مجاورت با تقویت کننده های نخستین و ثانوی قرار می دهند تولید می کند. اما هال برای (rG) در یادگیری پاسخ های زنجیره ای نقش برجسته ای قائل است.
به دو ویژگی اشاره می کنیم. نخست اینکه (rG) همیشه باید بخشی از پاسخ هدف (RG) باشد. اگر پاسخ هدف خوردن است، آنگاه (rG) شامل حرکات کوچک جویدن و احتمالا ترشح بزاق است. دوم اینکه (rG) موجب تحریک می شود. پاسخ آشکار سبب فعال شدن گیرنده های جنبشی در ماهیچه ها، زردپی ها و مفاصل می شود و این همان چیزی است که گاتری آن را محرک های تولید شده به وسیله حرکت می نامد. فعال شدن گیرنده های جنبشی موجب محرک های عضلانی می شود. (rG) دارای تحریکات مخصوص به خود است. تحریک عضلانی حاصل از (rG) را با (SG) نشان می دهند. نمی توان (rG) و (SG) را از هم جدا کرد زیرا هر زمان که (rG) رخ بدهد (SG) نیز رخ خواهد داد. شاید مهم ترین جنبه (rG) این باشد که (SG) تولید می کند.
ترک کردن جعبه حیوان را به تقویت کننده های ثانوی نزدیک می کند. در این موقعیت، یک تقویت کننده ثانوی سه عمل انجام می دهد: ۱) پاسخی را که حیوان تازه انجام داده است تقویت می کند، ۲) به عنوان یک برای پاسخ آشکار بعدی عمل می کند و ۳) یک (rG) را فرا می خواند.
وقتی که (rG) فراخوانده شد، به طور خودکار یک (SG) را تولید می کند. نقش عمده (SG) ایجاد پاسخ آشکار بعدی است. بنابراین هم تقویت کننده های ثانوی که بیرونی هستند و هم (SG) ها که درونی هستند می توانند پاسخ آشکار را تولید کنند. پاسخی که حیوان را به سرعت در معرض تقویت کننده ثانوی بعدی قرار می دهد و سرانجام با (SG) تداعی خواهد شد.
هال واقعا دو تبیین برای زنجیره سازی داشت که آنها را همزمان مورد استفاده قرار می داد. یکی از این دو تبیین که بر محرک های بیرونی تاکید دارد بسیار شبیه به تبیین اسکینر از زنجیره سازی است. تبیین دیگر که بر رویدادهای درونی تاکید دارد بسیار شبیه به تبیین گاتری از زنجیره سازی است. بنابراین هال اندیشه های اسکینر و گاتری را باهم ترکیب کرد و گفت که رفتار زنجیره ای تابعی از نشانه های درونی یا بیرونی و به احتمال زیاد هر دو نشانه هاست.
مکانیسم (SG- rG) از این لحاظ دارای اهمیت است که به چیزهای دیگری مربوط می شود. برای نمونه مکانیسم (SG- rG) را می توان عنصر «ذهنی» زنجیره سازی دانست. به طور کلی مفهوم (SG- rG) یک وسیله عینی برای مطالعه فرایندهای ذهنی فراهم می آورد.
هال به پیروی از سنت واتسون، پاولف و گاتری نتیجه می گیرد که تفکر از انعکاس درونی لحظه به لحظه امور که به طور آشکار به وقوع می پیوندند تشکیل می یابد. «اندیشه» خوردن، چیزی بیش از یک (SG) تولید شده به وسیله (rG) نیست.
سلسله مراتب عادت های هم خانواده
فرضیه شیب هدف به درنگ تقویت(J) مربوط می شود و چنین معنی می دهد: «هرقدر تقویت یک حلقه درون یک زنجیره رفتاری دیرتر صورت پذیرد، توان واکنش آن حلقه مورد نظر به ردهای محرکی حاضر در آن زمان ضعیف تر خواهد بود».
هال درباره یک حلقه واحد در یک زنجیره رفتاری سخن می گوید، اما همین مطلب را به تمامی حلقه های رفتاری زنجیره می توان تعمیم داد. چه منظور ما یک پاسخ واحد باشد چه یک رشته پاسخ، درنگ تقویت بر توان واکنش اثر منفی خواهد داشت. هم پاسخ های انفرادی هم زنجیره های پاسخ که به سرعت تقویت می شوند دارای ارزش SER بیشتری هستند و از پاسخ ها یا زنجیره های رفتاری که با تاخیر بیشتری تقویت می شوند احتمال وقوع بیشتری دارند.
سلسله مراتب عادت های هم خانواده به این واقعیت اشاره می کند که در هر موقعیت یادگیری، تعداد زیادی پاسخ ممکن وجود دارند و پاسخی که بیشترین احتمال را دارد، پاسخی است که سریع تر به تقویت می رسد و کمترین کوشش را می طلبد. اگر آن راه خاص بسته شود، حیوان کوتاه ترین بعدی را بر می گزیند و اگر آن هم بسته شود به سوی راه کوتاه سوم خواهد رفت و الی آخر.
بین سلسله مراتب عادت های هم خانواده و اینکه چگونه خرده پاسخ انتظاری هدف (rG) و محرکی که تولید می کند(SG)در زنجیره سازی عمل می نمایند، رابطه نزدیکی وجود دارد. هرچه درنگ تقویت (J) بیشتر باشد، مقدار SER کمتر است. بنابراین، برای هر (SG) یک سلسله مراتب از پاسخ های ممکن وجود دارد و لذا راه های زیادی در یک ماز موجودند.
سه نوع متغییر در نظریه هال وجود دارند:
- متغیرهای مستقل؛ اینها رویدادهای محرک هستند که به طور نظامدار به وسیله آزمایشگر دستکاری می شوند.
- متغیرهای رابط؛ اینها فرایندهایی هستند که فکر می شود در درون ارگانیسم رخ می دهند، اما مستقیما قابل مشاهده نیستند. هال از همه متغیرهای رابط نظام خود تعریف عملیاتی به دست داده است.
- متغیرهای وابسته؛ اینها جنبه هایی از رفتارند که به وسیله آزمایشگر اندازه گیری می شوند تا معلوم شود که متغیرهای مستقل موثر بوده اند یا نه.
هال با ثراندایک توافق نظر دارد، اما یادگیری برای هال باید شامل کاهش سائق باشد. برخی از پیروان هال بر اضطراب به عنوان سائقی در یادگیری انسان تاکید ورزیده اند. در نتیجه ایجاد قدری اضطراب در یادگیرندگان و کاهش یافتن آن پس از کسب موفقیت یک شرط لازم برای یادگیری کلاس درس است. یادگیرندگانی که دارای اضطراب متوسط یا ملایم هستند از شرایط بهتری برای یادگیری و از شرایط سهل تری برای آموزش گرفتن برخوردارند.
میلارد و دلارد(۱۹۴۱) کاربرد نظریه هال را در آموزش به نحو زیر خلاصه کرده اند:
- سائق: یادگیرنده باید چیزی را بخواهد.
- اشاره: یادگیرنده باید به چیزی توجه کند.
- پاسخ: یادگیرنده باید کاری را انجام دهد.
- تقویت: پاسخ یادگیرنده باید سبب شود که او چیزی را که می خواهد به دست آورد.
برداشت اسپنس از نظریه هال این است که دانش آموزان آنچه را که انجام می دهند یاد می گیرند. برای اسپنس، مشوق ها مهم اند چون که مشوق ها یادگیرندگان را وا می دارند تا آنچه را که یادگرفته اند به عمل درآورند. با ربط دادن مشوق ها(تقویت کننده ها) به عمل، به جای یادگیری، موضع اسپنس به موضع تولمن و بندورا شبیه شده است.
خدمت ها
مارکس و کرونان هیلیکس (۱۹۸۷) درباره هال چنین نظره داده اند: «مهم ترین خدمت هال به روان شناسی این بود که امکان رسیدن به هدف نهایی یادگیری یعنی یک نظریه رفتاری کاملا علمی نظام دار را نشان داد».
نظریه هال تعداد زیادی پدیده رفتاری و شناختی را مورد بحث قرار داده است. دامنه این نظریه، همراه با تعریف دقیق متغیرها، بررسی های دقیق تجربی را برانگیخت. وی همچنین کوشید تا اساس رفتار انطباقی را در یک معنی وسیع وصف نماید و به این منظور پاره ای فرایندهای شناختی و نیز تفاوت های بین عملکرد انواع و اعضای انواع را مورد مطالعه قرار داد. او سعی کرد تا در کارهای خود کاملا عملی و منطبق با اصول ریاضی عمل کند به گونه ای که فرض ها و پیش بینی های او روشن باشند و بتوان آنها را با نظریه های رقیب مقایسه کرد.
هال اولین نظریه ای است که با معیار پوپر منطبق است. اصرار هال بر تعریف دقیق مفاهیم و بیان دقیق بیانات ریاضی که مفاهیم او را به رفتار ربط می دهند جهت های مشخصی برای آزمودن نظریه فراهم می آورد. از نظر هال تقویت یعنی کاهش سائق یا کاهش محرک های سائق که از شرایط حاصل از نیاز جسمی ناشی می شود. فرضیه کاهش سائق نخستین کوششی بود که از تعاریف غیر دقیق خشنود کننده/تقویت کننده- یعنی وجوه مشخص نظریه های ثرندایک و اسکینر فاصله گرفت. همچنین هال نخستین کسی بود که درباره تاثیر مشترک یادگیری و سائق بر رفتار و نیز درباره تاثیر خستگی (از راه بازداری واکنشی و بازداری شرطی) پیش بینی های دقیقی به عمل آورد.
انتقاد
این نظریه از این بابت که در تبیین رفتارهای خارج از آزمایشگاه ارزش چندانی ندارد مورد انتقاد قرار گرفته است. هیل (۱۹۹۰) در بررسی خود از آخرین نظریه هال (۱۹۵۲) گفته است: «به فرض که بخواهید تعیین کنید چند کوشش متوالی تقویت نشده لازم است تا خاموشی کامل رخ دهد، یک راه این است که اصل موضوع ۱۴ را مورد استفاده قرار دهید. طبق این اصل موضوع، توان برانگیختگی مستقیما متناسب است با تعداد کوشش های تقویت نشده تا رسیدن به خاموشی. راه دوم استفاده از اصل موضوع ۹ است که طبق آن باید مقدار بازداری واکنشی و بازداری شرطی را جمع کرد و حاصل را از توان برانگیختگی کسر نمود. راه سوم این است که طبق اصل موضوع ۷ توجه داشت که وقتی مقدار پاداش صفر است، مقدار K نیز صفر است که صرف نظر از مقدار سایر متغیرهای رابط، توان برانگیختگی نیز صفر می شود. معلوم می شود که این سه راه، صرف نظر از اینکه جواب های درست بدهند یا نه، به نتایج متضادی می انجامند. زمانی که یک نظریه پیش بینی های نادرستی به دست می دهد باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. زمانی که یک نظریه همسانی درونی ندارد به گونه ای که درباره یک موضوع پیش بینی های متضادی انجام می دهد، ارزش آن به عنوان یک نظریه دقیق شدیدا مورد سوال قرار می گیرد».
کاچ (۱۹۵۴) گفته است که هال نظریه خود را به اندازه کافی اصلاح نکرد و بسیاری از نکات متناقض آن را نادیده گرفت. منتقدان معاصر نیز همین مضمون را تکرار می کنند. یکی از پیشنهاد های جالب این است که هال نظریه سازی را به صورت معکوس انجام داد.
شپارد (۱۹۹۲) در این باره نوشته است: «هال و اسپنس به عوض اینکه از اصول اولیه نظم بندی های قابل آزمون تجربی استخراج کنند، نمودار متغییرهای وابسته قابل آزمون تجربی را در ارتباط با متغیرهای مستقل دستکاری شده رسم می کردند، به دنبال یک تابع ریاضی که متناسب با داده های رسم شده باشد می گشتند، و سپس تابع انتخابی را به عنوان یک “اصل موضوع” نظریه خود مطرح می ساختند.
با همه این کوتاهی ها، نظریه هال یکی از اکتشافی ترین نظریه ها در تاریخ روان شناسی بوده است. پس از مرگ هال، اسپنس بود که نظریه هال را گسترش داد و اصلاح کرد. پیرو مهم دیگر هال نیل ای. میلر است که نظریه هال را به زمینه های شخصیت، تعارض، رفتار اجتماعی و روان درمانی گسترش داد.
پیرو دیگر هال، رابرت آر. سیرز است که تعدادی از اصطلاحات فرویدی را به مفاهیم نظریه هال ترجمه کرد و به میزان وسیعی در زمینه روان شناسی آزمایشی کودک پیشرفت نمود. روان شناسان دیگر پیرو هال ا. هوبارت ماورر است که در ضمن مطالعه زمینه هایی چون پویایی شخصیت و ویژگی های خاص یادگیری در ارتباط با ترس و اضطراب، بسیاری از اندیشه های هال را مورد استفاده قرار داد.
منبع: خلاصه ای از نظریه های یادگیری السون و هرگنهان ترجمه علی اکبر سیف
پیمان دوستی
۲۷ مرداد ۱۳۹۴
