درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)

استعاره و کاربرگ هم اتاقی در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

برای لحظه‌ای تجسم کنید دوران دانشجویی خود را سپری می‌کنید هم اتاقی دارید که اصلا از وی خوشتان نمی‌آید، لذا تمام تلاش خود را برای بیرون راندن وی از اتاق می‌کنید. همه تمرکز شما از درس خواندن و زندگی کردن برداشته شده و زمان و انرژی زیادی صرف بیرون راندن او از اتاق می‌کنید. تلاش شما تا به امروز هیچ فایده‌ای به همراه نداشته است. بی شک هم اتاقی شما نیز آرام ننشسته و هر کوششی را برای آزار شما انجام می‌دهد.

حال از امروز تصمیم می‌گیرید که به مبارزه‌تان با وی خاتمه دهید و تمرکزتان را بر روی زندگی و درس‌تان بگذارید. مسلما در چنین شرایطی او نیز کمتر به دنبال آزار شما خواهد بود، هرچند هنوز هم از یکدیگر خوشتان نمی‌آید. پس از اندکی ممکن است متوجه شوید که وجود وی گاهی می‌تواند مفید هم باشد. اسم این هم اتاقی را “افکار و احساس‌های ناخوشایند” می‌گذاریم. واقعیت این است که می‌توان افکار و احساس‌های ناخوشایند داشت اما با اطمینان عمل کرد. در این هفته سعی کنید دیگر تلاش نکنید تا افکار و احساسات‌تان را کنترل کنید و به‌جای مبارزه با آنها سعی کنید تمرکزتان به کاری که برای‌تان ارزشمند است، باشد».

در این هفته سعی کنید که از کاربرگ زیر استفاده کنید.

روز ساعت چه هم اتاقی‌ای (افکار و احساس‌های ناخوشایند) در اتاق حضور دارد؟ چند دقیقه بدون جدال، به هم اتاقی خود اجازه ماندن داده‌اید؟ آیا توانستید با وجودی که آنها حضور دارند، زندگی ارزشمند خود را دنبال کنید؟ اگر با او جدال داشتید، چه چیزی باعث آن شد؟
شنبه

یکشنبه

دوشنبه

سه شنبه

چهارشنبه

پنجشنبه

جمعه

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

برای سفارش این کتاب، اینجا را کلیک کنید

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

تمرین تصویر دوران کودکی در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

تصویری از دوران کودکی خود را به یادآورید که در آن ترسیده، مضطرب، غمگین یا گریان هستید. با همه وجود با این تصویر آمیخته شوید. حال این کودک را تصور کنید که به سمت شما می‌آید، چطور با او رفتار می‌کنید؟ چه جملاتی به او می‌گویید یا چطور او را در آغوش می‌گیرید؟

این کودک در واقع شما هستید، زمانی که انواعی از هیجان‌های ناخوشایند را تجربه می‌کنید، درست مثل دوران کودکی‌تان می‌شوید. کودکان در چنین شرایطی نیاز به نوازش دارند، پس طبیعی است که وقتی احساس‌های ناخوشایندی را تجربه می‌کنید، درست مثل یک کودک نیاز به نوازش پیدا می‌کنید. فراموش نکنید که مهم‌ترین شخص زندگی‌تان خودتان هستید، پس در چنین شرایطی چطور با خودتان رفتار می‌کنید؟ حال اعضا تشویق می‌شوند همچنان که به تصویر دوران کودکی خودشان فکر می‌کنند، خودشان را نوازش کنند، جملات محبت آمیز به خودشان بگویند و با شفقت بیشتری با خودشان رفتار کنند.

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

برای سفارش این کتاب، اینجا را کلیک کنید

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

کاربرگ اسارت ذهن در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

مواردی را به یاد آورید که می‌خواهید کاری همسو با ارزش‌هایتان انجام دهید، اما ذهن‌تان انواعی از دلایل را می‌آورد تا شما این کار را انجام ندهید. نگاهی بیاندازید که در این شرایط آیا اسیر ذهن‌تان می‌شوید، یا می‌توانید مچ آن را بگیرید و مطابق ارزش‌هایتان رفتار کنید. برای بهتر انجام دادن این تمرین، می‌توانید از کاربرگ زیر استفاده کنید.

تاریخ/ ساعت: ……………………………………………………..

ذهن‌تان چه گفت تا شما را اسیر کند: ………………………………………………………….

هنگام اسارت رفتار شما چه تغییری کرد: …………………………………………………………………..

این اسارت چه عوارض نامطلوبی برای‌تان داشت: ……………………………………………………………………….

آیا توانستید خود را از اسارت نجات دهید؟ اگر بله چگونه:…………………………………………………………………..

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

برای سفارش این کتاب، اینجا را کلیک کنید

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

کاربرگ همراه با قضاوت ها در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

«به جای اینکه در افکار خود گرفتار شوید، سعی کنید به عقب برگردید و آنچه را که ذهن شما انجام می‌دهد، درک کنید. به سادگی به هر فکر نگاه کنید و آن را در یک طبقه مانند نگرانی، قضاوت، برنامه ریزی، یادآوری و غیره قرار دهید. هنگامی که احساس ناراحتی می‌کنید، فقط ازخودتان بپرسید «من چه فکر می‌کنم؟». به خودتان بگویید: “حالا ذهن من یک فکر _______ دارد.”

افکار خود را به عنوان چیزی که ذهن شما تولید می‌کند، و نه به جای چیزی که هستید و یا کاری انجام می‌دهید، توصیف کنید. به عنوان مثال “من فکر می‌کنم که _________.” شما می‌توانید یک گام جلوتر بروید و به خودتان بگویید “من متوجه هستم که دارم به  ___________ فکر می‌کنم.” شما می‌توانید اینکار را با احساسات، خاطرات و احساسات بد ننیز انجام دهید».

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

برای سفارش این کتاب، اینجا را کلیک کنید

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

استعارهیولاها در کشتی (جزیره گنج) در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

در استعاره هیولاها در کشتی، فرض بر این است که به شما یک کشتی تفریحی زیبا هدیه داده می‌شود تا با آن اقیانوس نوردی نمایید! منتهی یک مساله‌ای هست. مساله این است که زیرعرشه کشتی هیولاهای کریه المنظر و زشتی زندگی می‌کنند! نگران نباشید. اهدا کننده کشتی به شما اطمینان داده که آنها تا کنون به کسی آسیب واقعی وارد نکرده‌اند.

ضمنا تا زمانی که شما به سمت جزیره گنج نروید، آنها اصلا به روی عرشه نمی‌آیند. شما مدت‌ها روی دریا پرسه می‌زنید تا این‌که وسوسه می‌شوید مثل برخی کشتی‌بانان دیگر که روزهای قبل دیده‌اید، به سمت جزیره گنج تغییر مسیر دهید. اما بلافاصه هیولاهای نفرت انگیز بالا می‌آیند و چنگ و دندان به شما نشان می‌دهند. شما سریعا سکان را به دیگر سو می‌گردانید.

این اتفاق چندین بار تکرار می‌شود. اما سرانجام روزی به خود می‌گویید که تا کی سرگردانی و بی هدفی. این زندگی ارزش زیستن دارد؟ و به خود می‌گویید به قول ارسطو زندگی بررسی نشده ارزش زیستن ندارد! پس با خود عهد می‌کنید بدون توجه به صداها و صورت‌های کریه این هیولاها به جد به سمت جزیره گنج حرکت کنید. طبیعی است هیولاهای نازنین داستان ما تمام تلاش خود را برای منصرف کردن شما به کار می‌برند. اما شما با مرور تصاویر گنج ارزشمند موجود در جزیره می‌توانید بر ترس‌های خود بارها و بارها غلبه کنید و روزی که گنج را به چنگ می‌آورید، دیگر این ترس‌ها و نگرانی‌ها چه اهمیتی دارند؟! این هیولاها همانند همان افکار و احساس‌های ناخوشایندتان هستند.

تمرین گشودگی و پذیرش در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

 چند لحظه احساس هایی که در بدن تان وجود دارد را اسکن کنید و توجه کنید احساس اضطراب کجای بدن تان است. مثل پدری که فرزند خود را نوازش می کند، قسمت هایی از بدن تان را که در آن احساس اضطراب می کنید را نوازش دهید.

در این نوازش، ما به دنبال جنگیدن با احساس اضطرابمان نیستیم، بلکه آگاه بودن و تصدیق کردن آن به همراه اجازه دادن برای حضور است که اهمیت دارد.

استعاره اسب سرکش در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

اضطراب را مثل یک اسب سرکش در نظر بگیرید که اگر در یک جای کوچک کنترلش کنید، با لگد زدن خرابی های زیادی را به بار می آورد. در عین حال اگر به اسبی به نام اضطراب فضایی برای دویدن در مزرعه یا همان بدن مان بدهید، به زودی متوجه می شوید که میزان خرابی هایی که این اسب چموش به بار می آورد بسیار کمتر است.

درباره اضطراب دقیقا اوضاع به همین شکل است، تلاش ما برای کنترل اضطراب، عمدتا ناکارآمد است و باعث می شود ما پریشانی بیشتری را تجربه کنیم، اما در عین حال اگر دست از کنترل اضطراب برداریم و اجازه دهیم فضایی برای جولان در بدن مان داشته باشد، پریشانی کمتری برای ما ایجاد می کند.

در واقع هدف ما کاهش اضطراب نیست، بلکه اسب سرکشی به نام اضطراب تا همیشه حضور خواهد داشت، اما با این روش می توان میزان آزاردهندگی آن را کاهش داد. مشکل اضطراب نیست، مشکل شیوه برخورد ما با اضطراب است.

استعاره اسب سرکش در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

استعاره مسافران اتوبوس در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

فرض کنید اتوبوسی داریم و شما راننده آن هستید. یک گروه از مسافران در اتوبوس نشسته‌اند. مسافران این اتوبوس، افکار، احساسات، حالت‌ها و احساس‌های بدنی، خاطرات و هر چیز دیگری که تجربه می‌کنیم هستند. برخی از آنها بسیار وحشتناک، و با لباس‌های سیاه، چاقوی ضامن دار در دست دارند! اگر شما تنها باشید و آنها شروع به تهدید شما کنند و بگویند چه کنید و کجا بروید «برو به چپ، برو به راست و…» چه اتفاقی رخ خواهد داد؟! اگر به حرف‌هایشان توجه نکنید، داد و بیداد راه می اندازند.

ممکن است با آنها سازش کنید. مثلا به آنها بگویید؛ «شما انتهای اتوبوس بنشیند، جوری که من شما را نبینم، آنگاه من هر چه شما بگویید انجام خواهم داد». تا اینکه یک زمانی شما به تنگ می‌آیید و اتوبوس را متوقف می‌کنید و می‌روید سمت مسافران و با آنها جرو بحث می‌کنید. توجه کنید که در این گیرودار شما اتوبوس را متوقف کرده‌اید و با این مسافران قوی جر و بحث می‌کنید. متاسفانه، آنها قصد ترک اتوبوس را ندارد. شما با مسافران درگیری فیزیکی پیدا می‌کنید اما موفق به بیرون راندن‌شان نمی‌شوید.

در نهایت شما دست آشتی به سوی مسافران سرکش دراز می‌کنید. شما با آنها وارد معامله می‌شوید. معامله‌ای که در آن شما در ازای آزار کمتر آنها، سرنوشت زندگی‌تان را به دست آنها می‌سپارید.

نتیجه نهایی این فرآیند این چنین خواهد بود؛ مسافران سرکش و عصیانگر به شما خواهند گفت «اگر کاری که ما می‌گوییم انجام ندهی، می‌آییم سروقتت و مجبورت می‌کنیم ما را تماشا کنی!» و بدین شکل این مسافران بر شما کنترل کامل خواهند داشت. تمام چیزی که شما را وحشت زده می‌کند حضور آنها در نزدیکی شما و اجبار به تحمل قیافه وحشت بارشان است. آنها تاکنون آسیب واقعی به کسی نرسانده‌اند اما هیبت ترسناکی دارند، چاقو و زنجیر دارند و… . راننده اتوبوس (شما)، اختیار اتوبوس را در اختیار دارد. اما شما در این معامله با مسافران، کنترل اتوبوس را به آنها سپرده‌اید. به عبارت دیگر شما برای به دست آوردن کنترل، کنترل را کاملا از دست داده‌اید. احتمالا متوجه شده‌اید که حتی اگر مسافران شما ادعا کنند که اگر به سمت چپ نروید، شما را نابود خواهند کرد، این ادعا گزافه‌ای بیش نیست. از این مسافران کاری خلاف اراده شما ساخته نیست.

استعاره مسافران اتوبوس در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

انتخاب اهداف هوشمندانه بر اساس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

در این ویدئو، شیوه انتخاب هدف های هوشمندانه (SMART) در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) توسط دکتر پیمان دوستی آموزش داده می شود. همچنین در این ویدئو توضیح داده می شود که یک هدف هوشمندانه باید دارای چه ویژگی هایی باشد.

مقدمه ای از پذیرش و تعهد درمانی (اکت)

من (پیمان دوستی) به عنوان یک انسان، گاهی احساس هایی چون خشم، غم، ترس، اضطراب و افکاری ناخوشایند را تجربه می کنم.

نویسنده: دکتر پیمان دوستی

تقریبا همه افرادی که می شناسم نیز، این افکار و احساس های ناخوشایند را تجربه می کنند. آیا این بدان معناست که من و اطرافیانم، انسان های غیر معمولی ای هستیم؟ به نظر شما، افکار و احساس های ناخوشایند، غیر طبیعی هستند؟

افکاری که ما آنها را بدون ارسال هیچ گونه کارت دعوتی تجربه می کنیم و اغلب آنها را به عنوان افکار خودآیند می شناسیم، غیر طبیعی هستند؟ در جواب همه این سوال ها باید بگویم خیر، تجربه همه افکار و احساس های ناخوشایند، بخشی از طبیعت انسان بودن است.

ما انسان ها به واسطه برنامه گرایش به اجتنابی که در مغزمان داریم، پیوسته سعی می کنیم تا از منبع درد[۱] فاصله بگیریم، غافل از اینکه زندگی با درد عجین است و با اجتناب کردن از این درد، نمی توانیم به زندگی ارزشمندمان نزدیک شویم. البته حرف های مرا، چون از زبان من می شنوید باور نکنید، پس برای لحظه ای نگاهی به تجارب خود بیاندازید.

لحظه لحظه های زندگی ما با درد پیوند خورده است. اگر مالک خودرویی هستید، هزینه های نگهداری را هم در نظر گرفته اید، اگر شغلی دارید، مالیات و سختی های شغل را هم به جان خریده اید، اگر تحصیلات آکادمیک دارید، شب بیداری های امتحان و دردهایی در راستای تحصیل را هم تجربه کرده اید. بله، متاسفانه این بخشی از حقیقت ناخوشایند انسان بودن است.

نگران نباشید، با پذیرش و تعهد درمانی( اکت ACT) یاد خواهید گرفت که چطور، ارتباطی متفاوت با افکار و احساس های ناخوشایند خود برقرار کنید. بله درست حدس زدید، ما با سرواژه ها روبرو هستیم، ACT که باید به علت تاکید بر عمل، آن را به صورت یک کلمه و نه به صورت حروف جدا A-C-T، تلفظ کرد.

[۱]. Pain